Cùng với việc xây dựng Chính quyền số và Kinh tế số, Xã hội số là trụ cột thứ 3 đang được các ngành, các cấp nỗ lực triển khai xây dựng đồng bộ để đáp ứng Chương trình Chuyển đổi số quốc gia trên cả nước đến năm 2025, định hướng đến năm 2030, theo Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 03/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ. Như đã biết, xã hội số tích hợp công nghệ số vào mọi mặt đời sống: người dân được kết nối, có khả năng tương tác và thành thạo kỹ năng số để sử dụng các dịch vụ số, tạo ra các mối quan hệ trong môi trường số, hình thành thói quen số và văn hóa số. Báo cáo của Bộ Thông tin và Truyền thông năm 2022 cho thấy, tốc độ tăng trưởng các chỉ số thành phần của chuyển đổi số, trong đó có xã hội số, của Việt Nam vẫn ở mức cao, từ 45-55%.
Có được kết quả này, nhiều giải pháp, biện pháp đồng bộ, quyết liệt đã được thực hiện từ Trung ương cho đến các địa phương. Tại TP.HCM, đó là Quyết định số 2393/QĐ-UBND ngày 3/7/2020 của UBND Thành phố về phê duyệt Chương trình “Chuyển đổi số của TP.HCM” cùng các kế hoạch thường niên triển khai Chương trình, tập trung vào lĩnh vực cải cách hành chính, cung cấp dịch vụ công, mang lại các tiện lợi cho người dân và doanh nghiệp; đó là Đề án “Y tế thông minh giai đoạn 2021-2025 và tầm nhìn 2030” xây dựng dữ liệu lớn về sức khỏe và mô hình bệnh tật của người dân Thành phố; đó là việc triển khai đề án thành lập Trung tâm Chuyển đổi số TP.HCM (đơn vị trực thuộc UBND Thành phố), để triển khai thực thi các chiến lược, kế hoạch chuyển đổi số của Thành phố; là việc tổ chức các lớp bồi dưỡng kiến thức cơ bản về chuyển đổi số và công nghệ thông tin - truyền thông cho đội ngũ cán bộ, công chức, viên chức, người lao động đang công tác tại các sở, ban, ngành, UBND Thành phố Thủ Đức, UBND các quận, huyện và các doanh nghiệp nhà nước thuộc Thành phố;…
Thực tế triển khai các hoạt động chuyển đổi số thời gian qua cho thấy, quá trình chuyển đổi số chỉ có thể thành công khi người dân hiểu, hưởng ứng, tham gia, trở thành công dân số và có các hoạt động được đưa lên môi trường số. Để thực hiện tuyên truyền kết quả triển khai chuyển đổi số, xây dựng đô thị thông minh, phát triển ứng dụng trí tuệ nhân tạo,... Thành phố tiếp tục xây dựng chương trình truyền thông IT Today trên kênh truyền hình HTV9; đồng thời, đẩy mạnh tuyên truyền trên các báo, đài đến rộng rãi người dân về các kết quả, các dịch vụ tiện ích do quá trình chuyển đổi số, phát triển chính quyền điện tử hướng đến chính quyền số mang lại.
Để thực hiện các hoạt động tuyên truyền, hướng dẫn, hỗ trợ người dân sử dụng công nghệ số, đưa công nghệ số thâm nhập vào mọi ngõ ngách cuộc sống, giúp người dân tiếp cận công nghệ theo cách đơn giản, tự nhiên, xuất phát từ nhu cầu và tạo ra giá trị thiết thực, gần đây, mô hình “Tổ công nghệ số cộng đồng” cũng đã được UBND Thành phố chỉ đạo triển khai thí điểm trên địa bàn. Tổ công nghệ số cộng đồng (cơ cấu đến cấp độ tổ dân phố) hoạt động theo sự chỉ đạo, điều phối, hướng dẫn của UBND phường (được quản lý dựa trên các nền tảng số Việt Nam miễn phí và thông dụng như Zalo, Mocha, Gapo,…). Theo báo cáo của UBND Thành phố về kết quả triển khai chuyển đổi số và đô thị thông minh của TP.HCM năm 2022, UBND Thành phố Thủ Đức và các quận, huyện đã thành lập được 2.620 Tổ công nghệ số cộng đồng, với 11.059 thành viên.
Có thể nói, bên cạnh việc triển khai các giải pháp như tạo danh tính số (định danh), tạo tài khoản số, hỗ trợ phương tiện số (UBND Thành phố giao Sở Thông tin và Truyền thông tổ chức khảo sát hơn 40.000 hộ khó khăn, hộ nghèo nhằm triển khai Chương trình hỗ trợ điện thoại thông minh có kết nối internet cho hộ nghèo, hộ cận nghèo và hộ có thu nhập thấp, hoàn cảnh khó khăn), việc trang bị kỹ năng số cho người dân là rất quan trọng.
Với việc thay đổi tư duy, từ “làm thay, làm hộ” sang “hỗ trợ, hướng dẫn” để nâng cao kỹ năng số cho người dân; quan tâm hỗ trợ, giúp đỡ các đối tượng yếu thế; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, hướng dẫn cho các nhóm đối tượng có trình độ công nghệ thông tin còn hạn chế và khó khăn trong việc thực hiện các thủ tục hành chính, các dịch vụ công trực tuyến, công tác xây dựng xã hội số của Thành phố chắc chắn sẽ sớm đạt được những thành quả như kỳ vọng.
BBT