Bên cạnh các nỗ lực hạn chế sử dụng nhựa nhằm giảm thiểu ô nhiễm môi trường, ý tưởng biến rác thải nhựa thành vật liệu xây dựng đã giúp dự án khởi nghiệp Pando của nhóm sinh viên Trường ĐH Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM lọt vào Top 10 doanh nghiệp khởi nghiệp Giải thưởng Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp TP.HCM 2020 (I-Star 2020).
Báo động về ô nhiễm rác thải nhựa
Nhựa là một trong những vật liệu được sử dụng nhiều nhất trên thế giới. Các nhà nghiên cứu ước tính rằng hơn 8,3 tỷ tấn nhựa đã được sản xuất kể từ đầu những năm 1950. Tuy nhiên, chỉ 9% tổng số rác thải từ nhựa được tái chế, khoảng 12% được đốt. Số còn lại (79%) đang tích tụ trong các bãi chôn lấp, bãi thải hoặc môi trường tự nhiên. Tàn lọc thuốc lá chứa các sợi nhựa nhỏ là loại rác thải nhựa phổ biến nhất trong môi trường, theo một khảo sát toàn cầu gần đây. Chai đựng đồ uống, nắp chai, giấy gói thực phẩm, túi đựng hàng hóa, ống hút và máy khuấy là những vật dụng phổ biến kế tiếp. |
Các nước có lượng rác thải nhựa nhiều nhất thế giới. |
Biến “nguy” thành “cơ”
Trong bối cảnh lượng rác thải nhựa ngày càng nhiều tại Việt Nam, nhận thức được việc nhựa tái sinh, nếu không được xử lý đúng cách, sẽ không đảm bảo an toàn sức khỏe cho người sử dụng, nhóm sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM đã đưa ra ý tưởng sản xuất vật liệu xây dựng (gạch, ngói) từ rác thải nhựa.
Rác thải nhựa sau khi được xử lý thành các hạt nhỏ. |
Loại vật liệu này (được đặt tên là UNC), được tạo ra từ các nguyên liệu chính là rác thải nhựa, cốt liệu cát và phụ gia. Cốt liệu có thể thay thế cát là xỉ, cát biển, đá dăm. UNC được dùng để sản xuất gạch ngói, gạch lát, công nghệ thùng chìm, thùng nổi và công nghệ in 3D, gọi chung là sản phẩm Pando. Khởi nghiệp sáng tạo từ tái chế rác thải. |
Được làm chủ yếu từ nhựa tái chế và cát, gạch UNC đạt chất lượng kiểm định theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN 6477:2011, TCVN 4313:1995), không thấm nước, có khả năng chịu va đập cao hơn 16 lần, chịu lực uốn gấp 4 lần, mài mòn gấp 15 lần, có tuổi thọ tới 80 năm và giá thành rẻ hơn 10% các loại gạch ngói thông thường. Với khả năng chống va đập mạnh, đặc biệt là mưa đá, Pando rất phù hợp cho khu vực phía Bắc và những nơi có tình trạng mưa đá (như Hà Giang, Lào Cai, Lai Châu, Sơn La, Cao Bằng và Yên Bái). Với khả năng chống thấm nước và không bị muối ăn mòn, Pando có thể cung cấp sản phẩm thùng chìm hoặc thùng nổi cho Đồng bằng sông Cửu Long, phục vụ công tác ngăn hạn mặn, hay sử dụng để đắp đê, ngăn sạt lở bờ biển. |
Sản phẩm gạch, ngói Pando tái chế từ rác thải nhựa. |
Ý tưởng tái chế rác thải nhựa thành vật liệu xây dựng của nhóm sinh viên Trường Đại học Sư phạm Kỹ thuật TP.HCM nhằm giải quyết bài toán giảm thiểu ô nhiễm và tái sử dụng sản phẩm từ nhựa đã lọt vào Top 10 doanh nghiệp khởi nghiệp của Giải thưởng Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp TP.HCM 2020 (I-Star 2020) do Thành phố tổ chức cuối năm 2020. Trước đó, ý tưởng này cũng đã giành được giải Dự án sinh viên khởi nghiệp xuất sắc nhất tại Startup Wheel 2020, giải Nhất cuộc thi sáng kiến thanh niên “Trả xanh cho biển” do Quỹ ASEAN tổ chức tháng 9/2020 và giải Ba khối sinh viên Cuộc thi Khởi nghiệp Quốc gia 2020.
Giải thưởng Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp TP.HCM (I-Star)
Là giải thưởng thường niên, do UBND Thành phố chủ trì. Qua 3 năm triển khai (2018-2020), I-Star đã thu hút 749 hồ sơ từ 4 nhóm đối tượng tham gia. Để lọt vào Top 40 xuất sắc nhất hàng năm, nội dung dự thi sẽ được đánh giá dựa trên bình chọn của cộng đồng mạng xã hội tại Vòng sơ khảo, sau đó bằng kết quả chấm giải của đội ngũ giám khảo có uy tín cao và việc bình chọn tiếp tục của cộng đồng tại Vòng chung kết. I-Star 2021 sẽ nhận hồ sơ đăng ký dự thi từ ngày 01/4-31/8/2021. Toàn bộ thông tin về cuộc thi và các bài thi được đăng tải công khai và cập nhật liên tục trên website chính thức của Giải thưởng (www.doimoisangtao.vn/giaithuong2021). Lễ công bố kết quả và trao giải sẽ được tổ chức trong khuôn khổ Tuần lễ Đổi mới sáng tạo và Khởi nghiệp TP.HCM 2021 (WHISE 2021). I-Star 2021 hứa hẹn sẽ chứng kiến sự bùng nổ của nhiều dự án độc đáo, có tiềm năng phát triển và hữu ích cho cộng đồng, hướng đến việc xây dựng TP.HCM trở thành đô thị thông minh, hiện đại. |
Duy Sang
--------------------------------------------------------------------------------
Tài liệu tham khảo chính
[1] UNEP, Our planet is drowning in plastic pollution—it's time for change! (https://www.unep.org/interactive/beat-plastic-pollution/)
[2] Rác thải nhựa tăng lên đáng kể, cần chung tay giảm thiểu ngay lúc này (https://tuoitre.vn/rac-thai-nhua-tang-len-dang-ke-can-chung-tay-giam-thieu-ngay-luc-nay-20201204150452607.htm)
[3] Dự án Pando giành giải Dự án sinh viên khởi nghiệp xuất sắc nhất tại Startup Wheel 2020 (https://doimoisangtao.vn/news/d-n-pando-ginh-gii-d-n-sinh-vin-khi-nghip-xut-sc-nht-ti-startup-wheel-2020)
[4] Chung kết Cuộc thi Khởi nghiệp Quốc gia 2020: Dự án Pando - Vật liệu xây dựng làm từ rác thải nhựa(https://khoinghiep.org.vn/chung-ket-cuoc-thi-khoi-nghiep-quoc-gia-2020-du-an-pando-vat-lieu-xay-dung-lam-tu-rac-thai-nhua-21087.html)
[5] Khơi dậy khát vọng khởi nghiệp của học sinh, sinh viên (https://moet.gov.vn/tintuc/Pages/tin-tong-hop.aspx?ItemID=7147)