Hiện thực hóa mục tiêu phát triển thành khu đô thị thông minh, trung tâm đổi mới sáng tạo của TP.HCM, Thành phố Thủ Đức đang đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số, với việc triển khai nhiều ứng dụng công nghệ, đặc biệt là trong phòng chống dịch bệnh Covid-19 hiện nay.
Cơ sở hình thành đô thị thông minh, sáng tạo
Tháng 1/2020, UBND TP.HCM ban hành Quyết định 202/QĐ-UBND về duyệt Đề án hình thành và phát triển đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông giai đoạn 2020-2035, với mục tiêu liên kết Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam, đổi mới quản trị nhà nước theo hướng chuyển đổi số mạnh mẽ.
Thành phố Thủ Đức sẽ trở thành khu đô thị sáng tạo, tương tác cao, mô hình phát triển dựa trên kinh tế tri thức, kinh tế số (Ảnh: Thanh niên)
Cụ thể, thành phố Thủ Đức (Thủ Đức) sẽ hình thành và phát triển trên hệ thống mạng lưới đô thị quốc gia và là đô thị loại 1 trực thuộc TP.HCM, đồng thời, được kỳ vọng trở thành trung tâm siêu máy tính, trung tâm khởi nghiệp và công viên phần mềm lớn nhất nước, trở thành thành phố 5G, thúc đẩy sự phát triển chung của TP.HCM trong thời gian không xa.
Để thực hiện những mục tiêu này, ngay từ rất sớm, TP.HCM đã hợp tác với Tập đoàn Bưu chính Viễn thông Việt Nam (VNPT) phát sóng thử nghiệm thương mại 5G, đưa Thủ Đức trở thành địa phương thứ 3 trên cả nước được phủ sóng 5G. Tiếp đó, tháng 4/2021, TP.HCM chính thức ký kết hợp tác chiến lược với Tập đoàn VNPT để đẩy mạnh ứng dụng CNTT trong lĩnh vực quản lý, từng bước hoàn thiện chính quyền điện tử, phát triển đô thị thông minh, đặc biệt là các ngành trọng yếu như y tế, giáo dục, giao thông, tài nguyên môi trường…
Về các giải pháp xây dựng Thủ Đức trở thành khu đô thị thông minh, theo ông Hoàng Tùng (Chủ tịch UBND thành phố Thủ Đức), định hướng phát triển thời gian tới sẽ hình thành các trung tâm đổi mới sáng tạo, các khu vực trọng điểm gắn với 8 khu vực chức năng phát triển Thủ Đức: khu đô thị mới Thủ Thiêm là trung tâm công nghệ tài chính; khu Liên hợp thể dục thể thao quốc gia Rạch Chiếc là trung tâm thể thao và sức khỏe; Khu Công nghệ cao là trung tâm sản xuất tự động hóa và khu công viên khoa học; khu Đại học Quốc gia là trung tâm công nghệ thông tin và công nghệ giáo dục; khu Tam Đa, Long Phước là trung tâm công nghệ sinh thái; khu Trường Thọ là đô thị tương lai; khu Trung tâm kết nối giao thông Vùng Đông Nam Bộ, khu cảng quốc tế Cát Lái; trung tâm khởi nghiệp lớn nhất Việt Nam.
Song song đó, Thủ Đức cũng đang đề xuất thành lập Trung tâm Hỗ trợ khởi nghiệp, xúc tiến đầu tư và phát triển nguồn nhân lực nhằm tháo gỡ vướng mắc, khó khăn cho doanh nghiệp, tạo môi trường thuận lợi để mời gọi đầu tư; hỗ trợ doanh nghiệp phát triển nhóm và tạo mạng lưới liên kết, cải thiện tình trạng giao thông và môi trường.
Theo Viện Nghiên cứu Phát triển TP.HCM, các khu công nghệ tại Thủ Đức chiếm khoảng 40% tổng kim ngạch xuất khẩu của TP.HCM, là nơi thu hút vốn đầu tư nước ngoài, các tập đoàn lớn như Intel, Samsung… Bên cạnh đó, Thủ Đức cũng là nơi cung ứng nguồn nhân lực và các sản phẩm nghiên cứu khoa học, với những cơ sở đào tạo lớn như Đại học Quốc gia TP.HCM, Đại học Fulbright, Đại học Nông Lâm, Đại học Sư phạm Kỹ thuật... Kết hợp với khu đô thị mới Thủ Thiêm (nơi sẽ đặt trung tâm tài chính khu vực và quốc tế), sẽ hình thành một tam giác phát triển rất quan trọng với 3 trục chủ lực: công nghệ cao - nguồn nhân lực - trung tâm tài chính.
Đây chính là những cơ sở góp phần tạo nên tiền đề cho các chặng đường phát triển của Thủ Đức trong chiến lược phát triển của TP.HCM.
Ứng dụng công nghệ số trong đại dịch Covid-19
Vừa thành lập chưa lâu (1/1/2021), Thủ Đức đã phải đương đầu với làn sóng dịch Covid-19 lần thứ 4, với nhiều diễn biến phức tạp. Tuy nhiên, biến khó khăn thành cơ hội, Thủ Đức đã đẩy nhanh quá trình chuyển đổi số bằng cách triển khai nhiều ứng dụng công nghệ, hỗ trợ người dân và quản lý dịch bệnh.
Trong cuộc chiến chống dịch Covid-19, Thủ Đức đã nhanh chóng triển khai nhiều tiện tích công nghệ số vào công tác phòng, chống dịch trên địa bàn. Đáng chú ý là các ứng dụng công nghệ GIS để quản lý số ca nhiễm và hỗ trợ người dân mua sắm trực tuyến, mang tên “Thủ Đức Covid” và "Thủ Đức mua sắm". Hai ứng dụng này được Trung tâm Ứng dụng hệ thống thông tin địa lý (HCMGIS - thuộc Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM) nghiên cứu xây dựng và triển khai theo đặt hàng của Thủ Đức.
“Thủ Đức Covid”
Là ứng dụng công nghệ GIS trong việc quản lý dịch bệnh Covid-19. Khi truy cập ứng dụng (tại địa chỉ: https://thuduc-covid.hcmgis.vn/), người dùng có thể theo dõi thông tin các ca bệnh và liên quan (F0-F1-F2) theo diễn tiến từng ngày, khả năng lây lan và biểu đồ các phường có ca nhiễm cao.
Cụ thể, ứng dụng gồm các tính năng chính là bản đồ, quản lý Covid-19, phân tích không gian, quản lý các lớp dữ liệu, thống kê báo cáo. Các công cụ phân tích và thống kê báo cáo cho phép phân tích các ca dương tính, nghi nhiễm, diễn tiến Covid, vùng cách ly, điểm phong tỏa, cơ sở cách ly tập trung…
Các lớp dữ liệu trong ứng dụng Thủ Đức Covid
Đáng chú ý, ứng dụng còn cung cấp các lớp dữ liệu chi tiết như: ranh giới khu phố, ranh giới phường, bản đồ quản lý các cơ sở cách ly tập trung, điều trị y tế, xét nghiệm; bản đồ, số liệu, biểu đồ để đánh giá tình hình dịch bệnh theo từng ngày, xem thông tin diễn tiến ca bệnh F0-F1-F2 theo từng ngày, đánh giá khả năng lây lan, đánh giá nguồn lây Covid-19, biểu đồ địa phương có số ca nhiễm cao…
Những tiện ích trên ứng dụng giúp các cơ quan thuận tiện hơn trong việc quản lý dịch bệnh. Đối với người dân, có thể biết được tình hình dịch bệnh trên địa bàn đang sinh sống, làm việc, để có biện pháp bảo vệ, phòng dịch. Thông tin từ Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM cho biết, sau khi triển khai thành công tại Thủ Đức, hệ thống thông tin địa lý (GIS) phục vụ công tác phòng, chống dịch Covid-19 sẽ được triển khai tại các quận, huyện khác của TP.HCM.
"Thủ Đức mua sắm"
Diễn biến phức tạp của Covid-19 đã tác động rất lớn đến hoạt động mua sắm của người dân, nhất là những vùng có nguy cơ lây nhiễm cao như Thủ Đức. Với phương châm “Mua sắm an toàn - Đẩy lùi Covid’’, ứng dụng “Thủ Đức mua sắm’’ đã hỗ trợ người dân Thủ Đức dễ dàng tìm kiếm các điểm bán hàng gần vị trí của mình, bảo đảm việc phân tuyến mua sắm hàng hóa, hạn chế việc tiếp xúc trực tiếp tại các khu chợ.
Cụ thể, ứng dụng cập nhật dữ liệu của hơn 400 chợ, siêu thị, cửa hàng tiện lợi trên địa bàn Thủ Đức. Khi truy cập vào địa chỉ https://thuduc-muasam.hcmgis.vn, người dân sẽ được hướng dẫn đến nhiều địa điểm mua sắm lương thực, hàng hóa thiết yếu.
Giao diện của ứng dụng bản đồ mua sắm trực tuyến tại Thủ Đức
Việc tra cứu thông tin để mua sắm trực tuyến được thực hiện theo 3 bước:
Bên cạnh đó, ứng dụng còn cung cấp thông tin các số điện thoại hotline, website để người dân đặt hàng trực tuyến tại các điểm bán hàng lương thực, thực phẩm thiết yếu, khi có nhu cầu.
Ứng dụng “Thủ Đức mua sắm” không chỉ giúp người dân có thể tham khảo thông tin, đi chợ, mua sắm trực tuyến hiệu quả hơn, mà còn đảm bảo cho việc việc cung ứng lương thực, thực phẩm thiết yếu cho người dân thông suốt mà vẫn giữ được quy tắc 5K, không gây ùn ứ, tập trung đông người.
Trước bối cảnh dịch bệnh Covid-19 lan rộng và chưa có dấu hiệu thuyên giảm, trong đó, TP.HCM đang là địa phương phải đối mặt làn sóng bùng phát dữ dội nhất trong cả nước, với nhiều hậu quả nghiêm trọng cả về kinh tế-xã hội và nhân mạng, thì ngoài vaccine, những chuyển đổi số trong hoạt động quản lý và sản xuất, sinh hoạt hàng ngày là rất quan trọng, là “tấm khiên công nghệ’’ giúp Thủ Đức nói riêng và TP.HCM nói chung, ứng phó tốt hơn với dịch bệnh.
Hiệu quả bước đầu trong việc đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số không chỉ góp phần quan trọng cho công tác phòng, chống dịch Covid-19 trên địa bàn, mà còn cho thấy khả năng chuyển đổi số linh hoạt của Thủ Đức, đáp ứng được kỳ vọng trở thành khu đô thị sáng tạo, tương tác cao, mô hình phát triển dựa trên kinh tế tri thức, kinh tế số trong tương lai của TP.HCM.
Thu Hà
--------------------------------------------------------------------------------
Tài liệu tham khảo chính
[1] UBND TP.HCM. Quyết định số 202/QĐ-UBND ngày 18/1/2021 về duyệt Đề án hình thành và phát triển Đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TP giai đoạn 2020-2035.
[2] Hải Liên. TPHCM duyệt Đề án hình thành và phát triển Đô thị sáng tạo, tương tác cao phía Đông TP giai đoạn 2020-2035. https://www.hcmcpv.org.vn/tin-tuc/tphcm-duyet-de-an-hinh-thanh-va-phat-trien-do-thi-sang-tao-tuong-tac-cao-phia-dong-tp-giai-doan-202-1491873719
[3] Bộ Khoa học và Công nghệ: Xây dựng Thành phố Thủ Đức trở thành đô thị kiểu mẫu về phát triển khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo. https://www.most.gov.vn/vn/tin-tuc/19875/xay-dung-thanh-pho-thu-duc-tro-thanh-do-thi-kieu-mau-ve-phat-trien-khoa-hoc--cong-nghe-va-doi-moi-sang-tao.aspx
[4] Lam Vân. Sở Khoa học và Công nghệ tiếp tục chuyển giao giải pháp GIS trong phòng chống dịch Covid-19 cho 11 quận, huyện. https://dost.hochiminhcity.gov.vn/hoat-dong-so-khcn/so-khoa-hoc-va-cong-nghe-tiep-tuc-chuyen-giao-giai-phap-gis-trong-phong-chong-dich-covid-19-cho-11-quan-huyen/
[5] Kiều Phong.Thành ủy TP Thủ Đức xác định giải pháp đưa TP thành đô thị thông minh, sáng tạo. https://www.sggp.org.vn/thanh-uy-tp-thu-duc-xac-dinh-giai-phap-dua-tp-thanh-do-thi-thong-minh-sang-tao-717262.html