Dịch bệnh Covid-19 kéo dài trên cả nước đang ảnh hưởng nặng nề đến hoạt động sản xuất, kinh doanh của các doanh nghiệp. Theo các chuyên gia kinh tế, tác động tiêu cực từ dịch Covid-19 sẽ không thể giải quyết trong thời gian ngắn. Doanh nghiệp phải nhanh chóng tìm cách ứng phó, thích nghi để vượt qua.

Từ đầu năm đến nay, Việt Nam đã liên tiếp trải qua hai làn sóng Covid-19 lần thứ 3 và thứ 4. Trong đó, làn sóng lần thứ 4 (từ cuối tháng 4) khốc liệt nhất, kéo dài cho đến nay, đã khiến nhiều hoạt động kinh tế - xã hội nước ta bị đình trệ. Theo Tổng cục Thống kê, tính chung 6 tháng đầu năm, cả nước đã có đến 70.200 doanh nghiệp bị tác động rất lớn (tạm ngừng kinh doanh, ngừng hoạt động chờ làm thủ tục giải thể và hoàn tất thủ tục giải thể), tăng 24,9% so với cùng kỳ năm 2020. Trong khi đó, đại đa số doanh nghiệp còn hoạt động đang phải đối mặt với nhiều khó khăn trong tiếp cận khách hàng, đứt gãy chuỗi cung ứng,... khiến doanh thu giảm mạnh, nhiều lao động phải nghỉ việc.

Nhiều chính sánh đồng hành, hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19

Trước tình hình dịch bệnh khiến doanh nghiệp gặp nhiều khó khăn, nhiều chính sách thiết thực, khả thi để “tiếp sức” cho doanh nghiệp đã được Chính phủ ban hành, từ việc giảm mức đóng bảo hiểm tai nạn lao động, bệnh nghề nghiệp; hỗ trợ đào tạo, duy trì việc làm cho người lao động[1] … đến việc gia hạn thời gian nộp thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, thuế thu nhập cá nhân và tiền thuê đất trong năm 2021[2],...

Để chung sức cùng doanh nghiệp quyết tâm vượt qua khủng hoảng, thực hiện thành công mục tiêu kép “vừa phòng, chống dịch hiệu quả, vừa phục hồi, ổn định và phát triển kinh tế - xã hội”, bên cạnh việc tích cực triển khai những chính sách của Trung ương, TP.HCM đã chủ động ban hành kế hoạch hỗ trợ doanh nghiệp bị tác động bởi dịch Covid-19 trên địa bàn Thành phố. Kế hoạch nhằm huy động hiệu quả mọi nguồn lực, hỗ trợ doanh nghiệp trong và ngoài nước duy trì hoạt động sản xuất, kinh doanh, đảm bảo điều kiện an toàn, an sinh xã hội.

Với tinh thần hỗ trợ tối đa cho doanh nghiệp, kế hoạch đã đề ra 4 nhóm giải pháp gồm: giải pháp hỗ trợ về tín dụng; giải pháp hỗ trợ tổ chức sản xuất, kinh doanh, giảm chi phí và chăm lo đời sống người lao động; giải pháp hỗ trợ mở rộng thị trường và giải pháp hỗ trợ về thông tin, đào tạo nguồn nhân lực. Các sở, ban, ngành, UBND Thành phố Thủ Đức, các quận, huyện tiếp tục theo dõi sát tình hình hoạt động, chủ động nắm bắt các khó khăn, vướng mắc của doanh nghiệp để nhanh chóng giải quyết hoặc đề xuất cấp có thẩm quyền giải quyết, tạo điều kiện thuận lợi nhất để doanh nghiệp tiếp cận với chính sách. Trong bối cảnh dịch bệnh kéo dài, những chính sách hỗ trợ kịp thời, không chỉ tạo điều kiện cho doanh nghiệp vượt qua khó khăn mà còn gia tăng niềm tin vào một Chính quyền kiến tạo, hành động.

Cùng với những chính sách hỗ trợ doanh nghiệp, trong thời gian qua, Thành phố cũng chủ động triển khai nhiều hoạt động hỗ trợ việc tìm kiếm các giải pháp công nghệ đáp ứng nhu cầu vừa phòng, chống dịch bệnh, vừa sản xuất an toàn của doanh nghiệp. Gần đây nhất (ngày 12/8), Sở Khoa học và Công nghệ TP.HCM đã phối hợp với Hội Tin học TP.HCM tổ chức hội thảo trực tuyến “Công nghệ phòng chống Covid-19 trong các khu công nghiệp, công nghệ” nhằm giới thiệu những giải pháp có khả năng triển khai ở các Khu công nghiệp, Khu công nghệ, Khu chế xuất trên địa bàn Thành phố. Tại sự kiện, nhiều nội dung, giải pháp công nghệ phong phú đã được công bố, như: “Thực trạng và nhu cầu ứng dụng công nghệ phòng chống Covid-19 của các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, công nghệ”; “Thiết bị khai báo y tế và kiểm soát ra vào tự động T-Check”; “Giải pháp camera tầm soát nhiệt tự động, tích hợp AI nhận dạng, điểm danh, đo nhiệt độ”,…

Hội thảo trực tuyến “Công nghệ phòng chống Covid-19 trong các Khu công nghiệp, công nghệ” (Nguồn: tuoitre.vn)

Doanh nghiệp TP.HCM thích ứng với tình hình mới

Bên cạnh việc khai thác hiệu quả các chính sách, hoạt động hỗ trợ của chính quyền, nhiều doanh nghiệp TP.HCM đã rất chủ động xây dựng và vận hành tốt các kịch bản ứng phó, linh hoạt chuyển đổi để tồn tại và phát triển. Các doanh nghiệp trong khu công nghiệp, công nghệ trên địa bàn TP.HCM đã sớm triển khai nhiều giải pháp công nghệ để quản lý rủi ro lây nhiễm dịch bệnh. Nếu như ở Khu công nghệ cao TP.HCM, phần mềm quản lý lao động (do Ban quản lý Khu công nghệ cao TP.HCM phát triển) đã nhanh chóng được các doanh nghiệp thực hiện nghiêm (cập nhật đầy đủ, chính xác thông tin người lao động), thì tại Khu chế xuất Linh Trung, hệ thống camera đo thân nhiệt tự động, tích hợp AI nhận dạng, điểm danh đã được triển khai mạnh mẽ để phòng chống dịch.

Trước tình hình số lao động trong khu vực phong tỏa hoặc có liên quan ca mắc Covid-19 gia tăng (dẫn đến khả năng thiếu lao động trầm trọng), nhiều doanh nghiệp sản xuất đã tổ chức lại việc sản xuất, theo hướng “3 tại chỗ”, công nhân ở lại nơi làm việc để bảo toàn lực lượng, giảm thiểu rủi ro lây nhiễm, đóng cửa nhà máy. Công ty Cổ phần Việt Nam Kỹ nghệ súc sản (Vissan) đã cải tạo một phần kho hàng thành chỗ ở tạm thời cho người lao động; chi phí ăn, uống cho người lao động ở lại nhà máy làm việc được công ty đảm bảo. Ông Nguyễn Ngọc An (Tổng Giám đốc Vissan) cho biết, “cắm trại sản xuất” là giải pháp nhằm thực hiện mục tiêu kép: vừa chống dịch, vừa bảo đảm duy trì hoạt động sản xuất và cung ứng hàng hóa cho thị trường. Tất cả các bộ phận, từ Ban giám đốc, nhân viên hành chính, đến công nhân đều không ra khỏi phạm vi các xưởng sản xuất để kiểm soát các rủi ro phát sinh ca mắc Covid-19 trong nhà máy.

Vissan đẩy mạnh hoạt động sản xuất, kinh doanh theo phương án “3 tại chỗ” (Nguồn: satra.com.vn)

Đối với loại hình kinh doanh, dịch vụ, để ứng phó với dịch bệnh, các doanh nghiệp đã ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số đảm bảo thực hiện phương án làm việc từ xa hiệu quả. Trong giai đoạn giãn cách, Văn phòng Công ty cổ phần MISA tại TP.HCM đã áp dụng nền tảng công nghệ “Quản trị doanh nghiệp hợp nhất MISA AMIS” để bảo đảm tất cả hoạt động của 700 nhân sự làm việc tại nhà không bị gián đoạn. Nền tảng cho phép tích hợp phần mềm quản lý công việc, theo dõi tình hình giao việc cũng như tiến độ thực hiện của từng phòng, ban, đội dự án một cách cụ thể, rõ ràng. Ngoài ra, nền tảng còn có phần mềm quản lý bán hàng, theo dõi tình hình chào hàng của từng bộ phận, thực trạng hoạt động của từng khu vực, trung tâm theo ngày. Nhờ đó, lãnh đạo công ty vẫn nắm rõ tình hình, cơ hội kinh doanh cũng như doanh thu và lợi nhuận của doanh nghiệp ngay cả khi làm việc từ xa.

Ở góc độ khác, một số doanh nghiệp triển khai cơ cấu lại tổ chức, thực hiện chuyển đổi, tập trung vào các hoạt động có tính chất dài hạn, đầu tư cho tương lai. Là một trong những doanh nghiệp chịu ảnh hưởng nặng nề của Covid-19, với hệ thống 178 quán cà phê, The Coffee House đã lên phương án “sống chung với dịch”. Chuỗi cà phê Việt này đã phát huy sự sáng tạo của đội ngũ nhân sự trẻ, triển khai được nhiều ý tưởng mới như dịch vụ “pick up” (đến nhận nước), khách đặt hàng và thanh toán trước qua ứng dụng, chương trình shipper nội bộ, gói bán hàng theo đăng ký, phục vụ cà phê theo thói quen cho khách hàng làm việc, học tập ở nhà… The Coffee House cũng đã cho ra mắt các sản phẩm cà phê sữa đá hòa tan, dạng gói 3 trong 1, cà phê sữa đá đóng lon với hương vị không khác biệt nhiều khi uống tại quán,… Các hoạt động được The Coffee House triển khai để thích nghi với tình hình mới đã nhận được nhiều phản hồi tích cực từ khách hàng.

Sản phẩm mới được giới thiệu trên website của The Coffee House (Nguồn: thecoffeehouse.com)

Dịch Covid-19 đã gây ra tổn thất nặng nề cho các doanh nghiệp nhưng cũng lại là “chất xúc tác” thúc đẩy các doanh nghiệp phải thay đổi nhanh, ứng phó kịp thời để tìm cơ hội sống sót, tồn tại và phát triển. Có thể nói, cùng với những chính sách, hoạt động hỗ trợ kịp thời, cấp thiết từ Trung ương đến địa phương; sự chung tay, góp sức từ các nguồn tài trợ (nhiều ngân hàng cũng triển khai chính sách hỗ trợ cho doanh nghiệp như cơ cấu lại thời hạn trả nợ, miễn, giảm lãi suất cho vay), việc linh hoạt, chủ động ứng dụng công nghệ và chuyển đổi nhanh sẽ phần nào giảm bớt khó khăn cho doanh nghiệp trong điều kiện dịch bệnh kéo dài, sớm tái định hình và khôi phục lại các hoạt động sản xuất - kinh doanh, góp phần ổn định và phát triển kinh tế của Thành phố và cả nước.

Như Hà

[1] Nghị quyết 68/NQ-CP về một số chính sách hỗ trợ người lao động, người sử dụng lao động gặp khó khăn do đại dịch, ban hành ngày 01/07/2021.
[2] TNghị định số 52/2021/NĐ-CP, ban hành ngày 19/04/2021.

--------------------------------------------------------------------------------

Tài liệu tham khảo

- Mai Khanh. Linh hoạt các phương án hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng do COVID-19. https://dangcongsan.vn/phong-chong-dich-Covid-19/linh-hoat-cac-phuong-an-ho-tro-doanh-nghiep-bi-anh-huong-do-Covid-19-587908.html
- An Chi. Chi tiết gói chính sách hỗ trợ người lao động và doanh nghiệp khó khăn do Covid-19. https://nld.com.vn/cong-doan/chi-tiet-goi-chinh-sach-ho-tro-nguoi-lao-dong-va-doanh-nghiep-kho-khan-do-Covid-19-20210702163304841.htm
- Huyền Mai. TPHCM: Đẩy mạnh hỗ trợ doanh nghiệp bị tác động bởi dịch COVID-19. https://ttbc-hcm.gov.vn/tphcm-day-manh-ho-tro-doanh-nghiep-bi-tac-dong-boi-dich-Covid-19-17362.html
- Mỹ Dung. TP.HCM cần giải pháp công nghệ căn cơ cho doanh nghiệp sản xuất an toàn. https://tuoitre.vn/tp-hcm-can-giai-phap-cong-nghe-can-co-cho-doanh-nghiep-san-xuat-an-toan-20210812172006704.htm?fbclid=IwAR0jUbj87OCYTt6vVEJL1K6dfuZQAmWq5xA31TcrOP0uQG-6aHm3G6xkJSM
- Lê Anh. TPHCM đưa ra 4 phương án sản xuất cho doanh nghiệp. https://www.thesaigontimes.vn/td/319456/tphcm-dua-ra-4-phuong-an-san-xuat-cho-doanh-nghiep-.html?fbclid=IwAR1K3R8M5zsxz3MxEgKtTucDZGwy0R4ONKqQrCpe0pQKrQADFY-4j-p6bT4
- Vũ khí công nghệ chống dịch. http://congnghevadoisong.vn/vu-khi-cong-nghe-chong-dich-d42989.html?fbclid=IwAR2UGn5m17y8cPOCxGO8k4R2hFlEHk_QtQ3WJYIJ0ZnGNKkSUROMQhZQK7M
- Ph.Nhung. Linh hoạt ứng phó với đại dịch. https://nld.com.vn/kinh-te/linh-hoat-ung-pho-voi-dai-dich-20210705202825569.htm