Các doanh nghiệp nhỏ và vừa đang phải đối mặt với những thách thức rất lớn từ tác động tiêu cực của đại dịch Covid-19. Để nâng cao năng lực cạnh tranh, nhanh chóng hồi phục sau đại dịch, chuyển đổi số là một trong những nội dung cốt yếu mà các doanh nghiệp này cần phải thực hiện.

Chuyển đổi số (CĐS) trong doanh nghiệp là việc ứng dụng các giải pháp công nghệ số vào các quá trình sản xuất, kinh doanh, quản trị doanh nghiệp, để tạo ra những giá trị mới. Đây là sự thay đổi quan trọng, mang tính tổ chức, liên quan đến toàn bộ doanh nghiệp từ chiến lược đến con người, cấu trúc tổ chức. CĐS là xu hướng tất yếu, mang lại lợi ích toàn diện, giúp gia tăng chất lượng sản phẩm, tối ưu năng suất lao động, kết nối giữa các bộ phận trong doanh nghiệp, thúc đẩy hiệu quả quản trị doanh nghiệp.

65% doanh nghiệp nhỏ và vừa sẵn sàng đầu tư mạnh vào chuyển đổi số

Theo Sách trắng Doanh nghiệp Việt Nam năm 2020, tính đến ngày 31/12/2019, Việt Nam có trên 758 nghìn doanh nghiệp đang hoạt động. Trong đó, doanh nghiệp nhỏ và vừa (DNNVV) chiếm đa số, với tỷ lệ hơn 97%. Là bộ phận quan trọng trong thành phần kinh tế tư nhân, các DNNVV đã đóng góp đáng kể vào sự tăng trưởng của nền kinh tế, chiếm trên 40% GDP hàng năm và sử dụng gần một nửa tổng số lao động cả nước.

Dịch Covid-19 bùng phát đã ảnh hưởng tiêu cực đến trên 87% doanh nghiệp, khiến doanh thu sụt giảm từ 50-90%, nhiều doanh nghiệp đã phải tạm ngừng sản xuất, kinh doanh (theo khảo sát của Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam trên khoảng 10.000 doanh nghiệp). Trong tình huống khó khăn này, nhiều doanh nghiệp đã nhận thức được tầm quan trọng của CĐS. Báo cáo “Chỉ số phát triển kỹ thuật số của doanh nghiệp vừa và nhỏ khu vực châu Á - Thái Bình Dương” do Cisco thực hiện đã chỉ ra rằng, có đến 70% doanh nghiệp trong khu vực đang đẩy nhanh quá trình CĐS do tác động của đại dịch Covid-19. 86% doanh nghiệp được khảo sát tin rằng CĐS sẽ giúp phát triển khả năng phục hồi chống lại các cuộc khủng hoảng như đại dịch Covid-19. Theo đó, năm 2020, có tới 72% DNNVV tại Việt Nam đang tìm cách CĐS để đưa các sản phẩm và dịch vụ mới ra thị trường, một mức tăng đáng kể so với con số 32% của năm 2019. Báo cáo cũng chỉ ra rằng, quá trình CĐS của các DNNVV tại Việt Nam có thể đóng góp từ 24-30 tỷ USD vào GDP trong năm 2024.

Ảnh minh họa (Nguồn: Internet)

Tuy nhiên, các DNNVV đang phải đối mặt với những rào cản trong quá trình CĐS, chủ yếu do khó khăn về chi phí và công nghệ. Cũng theo báo cáo của Cisco, 17% doanh nghiệp còn thiếu nhân lực có kỹ năng số; 16,7% doanh nghiệp thiếu nền tảng công nghệ thông tin; 15,7% doanh nghiệp thiếu tư duy kỹ thuật số hoặc các thách thức về văn hóa trong doanh nghiệp. Ngoài ra, quá trình CĐS của các DNNVV cũng gặp trở ngại trong vấn đề an toàn thông tin, an ninh mạng.

Mặc dù phải đương đầu với vô vàn thách thức trên con đường CĐS, nhưng nhiều DNNVV của Việt Nam không chùn bước trong tiến trình chuyển mình theo xu thế tất yếu này. Khảo sát của Hiệp hội Doanh nghiệp vừa và nhỏ Việt Nam cho thấy, có đến hơn 80% lãnh đạo doanh nghiệp muốn CĐS và 65% doanh nghiệp sẵn sàng đầu tư mạnh vào CĐS. Thêm vào đó, những biến cố do dịch Covid-19 gây ra cũng là chất xúc tác cho các DNNVV quyết tâm thực hiện CĐS. Các DNNVV luôn nâng cao nhận thức, chuyển đổi tư duy, đào tạo nguồn nhân lực số, tập trung triển khai các nền tảng kết nối chia sẻ dữ liệu, giúp doanh nghiệp cải tiến, tối ưu và tự động hóa quy trình hoạt động, nhanh chóng hòa nhập với nền kinh tế số đang bùng nổ hiện nay.

Đồng hành cùng doanh nghiệp nhỏ và vừa chuyển đổi số

Bên cạnh sự tự thân vận động, nỗ lực chuyển đổi, các DNNVV của Việt Nam còn có sự đồng hành từ Chính phủ, các bên liên quan, với nhiều cơ chế, chính sách, chương trình hỗ trợ. Chẳng hạn như, “Chương trình chuyển đổi số quốc gia đến năm 2025, định hướng đến năm 2030” (theo Quyết định số 749/QĐ-TTg ngày 3/6/2020 của Thủ tướng Chính phủ) đã trở thành kim chỉ nam cho các tổ chức, cá nhân, doanh nghiệp tham gia vào công cuộc CĐS; “Chương trình quốc gia hỗ trợ doanh nghiệp nâng cao năng suất và chất lượng sản phẩm, hàng hóa giai đoạn 2021 – 2030” (theo Quyết định số 1322/QĐ-TTg ngày 31/8/2020 của Thủ tướng Chính phủ) quy định viễc hỗ trợ doanh nghiệp ứng dụng công nghệ thông tin, công nghệ số để thiết lập, tối ưu hóa, hiện đại hóa hệ thống quản trị doanh nghiệp; áp dụng tiêu chuẩn, công cụ hỗ trợ cho sản xuất thông minh, dịch vụ thông minh. Các chủ trương của Chính phủ đã tạo ra môi trường thuận lợi, không chỉ cho các doanh nghiệp lớn, mà DNNVV cũng không đứng ngoài cuộc chơi CĐS.

Các bước để thực hiện chuyển đổi số (Nguồn: khoahocphattrien.vn)

Các Bộ, ban ngành cũng có nhiều hoạt động giúp DNNVV thực hiện CĐS hiệu quả. Có thể kể đến như dự án “Thúc đẩy cải cách và nâng cao năng lực kết nối của doanh nghiệp nhỏ và vừa (LinkSME)” của Bộ Kế hoạch và Đầu tư phối hợp với Cơ quan Phát triển Quốc tế Hoa Kỳ tại Việt Nam (USAID), với mục tiêu đến năm 2025 hỗ trợ nâng cao nhận thức về CĐS cho 100% doanh nghiệp; tối thiểu 100 doanh nghiệp được hỗ trợ trở thành điển hình về CĐS; thiết lập đội ngũ chuyên gia tư vấn về CĐS. Chương trình “Make in Vietnam” do Bộ Thông tin và Truyền thông tổ chức nhằm đẩy mạnh CĐS, thúc đẩy ngành công nghệ thông tin truyền thông trong nước.

Với mục tiêu CĐS toàn diện đến năm 2025, trong đó kinh tế số đóng góp khoảng 25% tổng thu nhập, TP.HCM luôn chú trọng đến việc hỗ trợ các doanh nghiệp thực hiện CĐS. Thành phố đẩy mạnh việc sử dụng kho dữ liệu dùng chung, chia sẻ dữ liệu với nhiều ngành, lĩnh vực để phục vụ cho quá trình CĐS hiệu quả; tổ chức mạng lưới chuyên gia “bổ trợ kiến thức” cho doanh nghiệp về CĐS. Thông qua Hiệp hội doanh nghiệp TP.HCM (HUBA), Thành phố đã triển khai chương trình CĐS nhằm tư vấn, hỗ trợ DNNVV trên địa bàn tiếp cận các gói giải pháp CĐS phù hợp, với mục tiêu thúc đẩy ứng dụng công nghệ thông tin trong doanh nghiệp, dần chuyển đổi doanh nghiệp kinh doanh theo hình thức truyền thống sang các hình thức kinh doanh trên nền tảng số, từng bước xây dựng nền kinh tế số.

Bên cạnh đó, nhiều nội dung, chương trình nhằm nâng cao nhận thức của doanh nghiệp về CĐS cũng được tổ chức triển khai tại TP.HCM, giúp doanh nghiệp dễ dàng tiếp cận, nhận diện, tìm hiểu về CĐS. Gần đây, ngày 9/9/2021, Sở KH&CN TP.HCM đã phối hợp với Diễn đàn Trí thức trẻ Việt Nam toàn cầu (Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh) tổ chức Hội thảo trực tuyến “Chuyển đổi số góp phần tăng trưởng thị trường của doanh nghiệp sau đại dịch”. Nhiều nội dung hữu ích đã được trao đổi, thảo luận tại sự kiện, từ thông tin về nhu cầu CĐS trong các doanh nghiệp hiện nay, đến những giải pháp nâng cao nhận thức về CĐS cho lãnh đạo, cũng như nhân viên của doanh nghiệp; những ứng dụng công nghệ số nhằm thích ứng với những biến đổi của thị trường sau đại dịch,...

Hội thảo trực tuyến “Chuyển đổi số góp phần tăng trưởng thị trường của doanh nghiệp sau đại dịch” ngày 9/9/2021

Có thể nói, trong quá trình CĐS, các DNNVV luôn có sự đồng hành, hỗ trợ từ các cấp chính quyền, nhất là tại TP.HCM. Đây là một nguồn động lực rất lớn, góp phần giúp các DNNVV CĐS một cách hiệu quả, nhanh chóng bước ra khỏi khủng hoảng và “cứng cáp” hơn sau đại dịch Covid-19.

Như Hà

--------------------------------------------------------------------------------

Tài liệu tham khảo

[1] Huỳnh Linh. Chuyển đổi số trong doanh nghiệp: Kinh doanh - công nghệ - con người. https://voh.com.vn/kinh-te/chuyen-doi-so-trong-doanh-nghiep-kinh-doanh-cong-nghe-con-nguoi-412155.html?fbclid=IwAR0nLhWhmQzdo8ygedYS70nHftCOUEAaUdxgJB7xIJcyvvF7Y4UOsn6d400
[2] An Huy. Chuyển đổi số và cơ hội từ nhóm khách hàng là doanh nghiệp vừa và nhỏ. https://thanhuytphcm.vn/tin-tuc/chuyen-doi-so-va-co-hoi-tu-nhom-khach-hang-la-doanh-nghiep-vua-va-nho-1491877402
[3] Tú Uyên. 4 tỉ hỗ trợ doanh nghiệp TP.HCM chuyển đổi số. https://plo.vn/kinh-te/4-ti-ho-tro-doanh-nghiep-tphcm-chuyen-doi-so-940245.html
[4] Thu Hiền. Bài toán chuyển đổi số cho doanh nghiệp vừa và nhỏ. http://consosukien.vn/bai-toan-chuyen-doi-so-cho-doanh-nghiep-vua-va-nho.htm
[5] Minh Hương. Giải bài toán chuyển đổi số với doanh nghiệp vừa và nhỏ. https://laodong.vn/kinh-te/giai-bai-toan-chuyen-doi-so-voi-doanh-nghiep-vua-va-nho-939971.ldo