Trong bài viết trước “Phân tích thống kê mô tả bằng SPSS – Phần 1: Thống kê trung bình”, chúng ta đã tìm hiểu khái niệm thống kê mô tả, các loại thống kê mô tả và cách thức thực hiện phân tích thống kê trung bình (một trong hai loại thống kê mô tả). Bài viết này sẽ tiếp tục chia sẻ về cách thức thực hiện phân tính loại thống kê mô tả thứ hai - thống kê tần số - để đánh giá cơ cấu của từng biến định tính và xuất biểu đồ tự động theo bảng tần số trên phần mềm SPSS.
Cách thức thực hiện thống kê tần số bằng SPSS
Thống kê tần số thường được áp dụng cho các biến định tính như độ tuổi, giới tính, nghề nghiệp..., dùng để cung cấp thông tin mức độ (tần số) các chỉ số xuất hiện trong tập mẫu.
Ở đây, chúng ta sẽ thực hiện phân tích thống kê tần số các biến định tính (giới tính, độ tuổi, học vấn, thời gian công tác) của một file dữ liệu SPSS như hình 1, theo tuần tự các bước:
Hình 1. Các biến quan sát được sử dụng để phân tích thống kê trung bình
Bước 1: Để phân tích thống kê tần số trên SPSS, chúng ta truy cập vào Analyze -> Descriptive Statistics -> Frequencies.
Hình 2. Các bước truy cập vào chức năng thống kê tần số trên phần mềm SPSS
Bước 2: Giao diện cửa sổ sẽ hiện như Hình 3. Đưa các biến cần chạy thống kê tần số từ mục bên trái sang mục bên phải Variable(s).
Hình 3. Đưa các biến cần chạy thống kê tần số vào ô Variable(s).
Bước 3: Tiếp tục, nhấp vào tùy chọn Charts ở bên phải
Tại Chart Type, chúng ta sẽ chọn loại biểu đồ hiển thị cho các biến định tính (Bar charts - biểu đồ cột, Pie charts - biểu đồ tròn, Histograms - biểu đồ phân phối chuẩn).
Tại Chart Values, chúng ta sẽ chọn hiển thị tần số (Frequencies) hay phần trăm tỷ lệ (Percentages). Nếu vẽ biểu đồ cột (Bar charts) nên chọn Frequencies, nếu vẽ biểu đồ tròn (Pie charts) nên chọn Percentages. Cụ thể ở ví dụ này, chúng ta sẽ chọn biểu đồ tròn và hiển thị phần trăm Percentages.
Hình 4. Chọn loại biểu đồ và giá trị hiển thị trên biểu đồ
Bước 4: Nhấp vào Continue, sau đó nhấn OK. Kết quả hiển thị sẽ gồm bảng thống kê tần số và biểu đồ tương ứng của các biến.
Hình 5. Kết quả bảng tần số của biến Giới tính
- Cột Frequency: Thể hiện tần số của từng nhóm giới tính.
- Cột Percent: Tỷ lệ phần trăm của từng nhóm giới tính.
- Cột Valid Percent: Tỷ lệ phần trăm hợp lệ của từng nhóm giới tính.
- Cột Cumulative Percent: Phần trăm cộng dồn.
Ví dụ cụ thể ở biến Giới tính, đối tượng khảo sát chủ yếu là nữ với 118/190 người, chiếm tỷ lệ 62,1%. Còn lại là nam với 72/190 người, chiếm tỷ lệ 37,9%.
Kèm với bảng tần số là biểu đồ tròn thể hiện cơ cấu, để hiện ra tỷ lệ phần trăm, chúng ta click đôi vào hình vẽ biểu đồ trong file output của SPSS. Tiếp tục nhấp vào biểu tượng được khoanh tròn màu đỏ, biểu đồ sẽ hiển thị con số tỷ lệ phần trăm của các nhóm giới tính.
Hình 6. Biểu đồ thể hiện cơ cấu của biến Giới tính
Tương tự chúng ta có kết quả phân tích thống kê tần số (bao gồm bảng tần số và biểu đồ) cho các biến Độ tuổi, Học vấn và Thời gian công tác.
Hình 7. Bảng thống kê tần số của các biến định tính Độ tuổi, Học vấn và Thời gian công tác
Hình 8. Biểu đồ cơ cấu của các biến định tính Độ tuổi, Học vấn và Thời gian công tác
Lưu ý:
Trước khi thực hiện thống kê tần số, chúng ta cần đảm bảo trong quá trình nhập liệu các nhãn (label) cho giá trị của các biến định tính đã được nhập đầy đủ. Nếu không nhập label, khi chạy ra các bảng tần số, chúng ta sẽ rất khó đọc kết quả, không hiểu được những con số 1,2,3,… có ý nghĩa gì.
Hình 9. Bảng tần số của biến Học vấn khi nhập đầy đủ nhãn (label) cho giá trị của biến
Hình 10. Bảng tần số của biến Học vấn khi không nhãn (label) cho giá trị của biến
Như Hà
----------------------------------------
Tài liệu tham khảo:
[1] Hoàng Trọng – Chu Nguyễn Mộng Ngọc, Sách “Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS”
----------------------------------------
Các bài viết liên quan:
Phân tích thống kê mô tả bằng SPSS – Phần 1: Thống kê trung bình
Phân tích thống kê mô tả bằng SPSS – Phần 3: Cách sử dụng bảng kết hợp Custom Tables trong SPSS
---------------------------------------------------------------------------------------------------